Rozważenia wymaga odpowiedź na pytanie, czy za weksel in blanco będzie uznany również i weksel zawierający braki, wręczony remitentowi, ale w sytuacji, gdy zamiarem sygnatariusza nie było stworzenie weksla in blanco, a co za tym idzie upoważnienie remitenta do późniejszego uzupełnienia brakujących elementów. Formułując pytanie inaczej – czy niezupełność weksla może być efektem przeoczenia lub nieświadomości stron?
Rozstrzygnięcia tego zagadnienia mogą być różnorakie. W pierwszej kolejności można uznać, że weksel, któremu brak ustawowo wymaganych elementów, a którego niezupełność nie była przez strony zamierzona, jest nieważny, a precyzyjniej – dokument taki nie jest wekslem, zaś czynność prawna zaciągnięcia zobowiązania wekslowego jest nieważna. Zwolennicy tej koncepcji wskazują, że weksel taki nie spełnia wymagań formalnych określonych w art. 1 lub 101 Prawa wekslowego, wobec czego należy zastosować względem niego sankcję z art. 2 bądź 102 Prawa wekslowego. Wprowadzenie do takiego weksla zmian przez wierzyciela jest równoznaczne z jego sfałszowaniem, natomiast w sytuacji, gdy znajdzie się on w rękach nieupoważnionej osoby trzeciej, należy stosować ogólne zasady dotyczące weksli skradzionych lub utraconych wbrew woli dłużnika wekslowego. Koncepcji tej można zarzucić, że wyżej przedstawione zróżnicowanie sytuacji prawnej remitenta i dalszych nabywców weksla bona fide nie znajduje podstaw prawnych, w szczególności pozostaje w sprzeczności z charakterem sankcji określonych w art. 2 i 102 Prawa wekslowego. Uznaje się bowiem, że zarzut formalnej wadliwości weksla jest skuteczny względem każdorazowego posiadacza.
Z drugiej strony można uznać, że dokument taki jest wekslem in blanco, mimo że jego niekompletność nie była objęta świadomością i wolą stron. Uzasadnienia tego stanowiska są różne. Część doktryny niemieckiej podstawy dla takiego poglądu upatruje w założeniu, że do złożenia oświadczenia woli konieczna jest jedynie świadomość dokonywania czynności prawnej, a nie świadomość jego treści. Istnienie świadomości dokonywania czynności prawnej domniemywa się, gdy w drodze wykładni umowy o wydanie weksla można ustalić, że wystawca upoważnił remitenta do późniejszego jego wypełnienia. Innym sposobem uzasadnienia tego stanowiska w nauce niemieckiej jest powołanie się na teorię pozoru prawnego. W myśl tej koncepcji podpisany na wekslu, wydając go osobie trzeciej, kreuje pozór prawny czynności zobowiązującej. Jeśli wydającemu weksel można zarzucić przeoczenie braków formalnych dokumentu wskutek niedbalstwa, to ze względu na ochronę kontrahenta, który traktuje zachowanie podpisanego na wekslu jako zobowiązanie się z weksla in blanco, czynność taka jest skuteczna mimo braku woli i świadomości jej dokonania po stronie podpisanego.
Podobnie co do konkluzji wypowiada się P. Machnikowski. Autor ten wskazuje, że rozważana rozbieżność jest konsekwencją sporu między zwolennikami obiektywnej i subiektywnej koncepcji wykładni oświadczeń woli, przy czym wyprowadzone przez niego wnioski wskazują na to, że opowiada się on za pierwszą z nich. Według niego o uznaniu dokumentu wekslowego za weksel in blanco decyduje nie świadomość sygnatariusza co do jego niekompletności, „lecz możliwość przypisania mu jego zachowania jako oświadczenia o określonej treści”. Przypisywalność taka będzie możliwa, jeżeli będą za nią przemawiały okoliczności danego zachowania, w szczególności zewnętrzna forma dokumentu oraz okoliczności jego wydania, w tym istnienie i treść stosunku podstawowego.
Skutki teorii pozoru prawnego oraz zobiektywizowanej koncepcji wykładni oświadczeń woli wydaje się aprobować J. Jastrzębski. Jak wskazuje ten autor, znalezienie się obrocie weksla niezupełnego uzasadnia domniemanie, że zawarto umowę o wydanie weksla, co z kolei uzasadnia domniemanie, iż po stronie posiadacza istnieje prawo do uzupełnienia brakujących elementów (domniemania te mogą być obalone). Przypisanie dłużnikowi wekslowemu wykreowania pozoru prawnego, mimo braku umowy o wydanie lub upoważnienia do uzupełnienia, uzasadnia jego odpowiedzialność wekslową. Z kolei niemożność przypisania wytworzenia pozoru prawnego stanowi podstawę do podniesienia przez dłużnika zarzutu skutecznego wobec każdorazowego posiadacza weksla. Jacek Jastrzębski zastanawia się również, czy możliwe są sytuacje, gdy wystawienie i wydanie weksla in blanco nastąpiło w sposób przypisywalny, jednak brak obiektywnych przesłanek przemawiających za istnieniem upoważnienia do jego uzupełnienia po stronie wierzyciela. Wydaje się, że przypadek taki zajdzie w następujących okolicznościach: wykładowca chciał pokazać swoim studentom, jaką treść może obejmować weksel in blanco i w jaki sposób można zaciągnąć zobowiązanie wekslowe, w związku z czym podpisał czystą kartkę papieru i wręczył ją jednemu ze studentów. Student, który otrzymał podpisaną kartkę, zbył ją na rzecz nabywcy w dobrej wierze. W tym przypadku domniemanie istnienia upoważnienia może zostać łatwo obalone. Świadkami edukacyjnego charakteru wydania podpisanej kartki było kilkunastu studentów. Z drugiej strony ważnym elementem stanu faktycznego przemawiającym na korzyść wykładowcy może być okoliczność braku istnienia stosunku podstawowego między nim a studentem. Ustalenie, że znalezienie się weksla in blanco w obrocie nie łączyło się z upoważnieniem do uzupełnienia jego braków, prowadzi do zastosowania sankcji z art. 2 bądź 102 Prawa wekslowego. Zaprezentowane rozwiązania są zbieżne z wyraźną tendencją orzecznictwa, aby domniemywać istnienie upoważnienia do uzupełnienia w każdej sytuacji, w której weksel wydano w sposób przypisywalny (niewyłączone jest jednak wystąpienie przypadków wyjątkowych).
Podsumowując powyższe rozważania, można stwierdzić, że aby dany dokument został uznany za weksel in blanco, powinien spełniać łącznie następujące warunki:
- dokument ten nie może zawierać wszystkich ustawowych (art. 1 lub 101 Prawa wekslowego) lub docelowych (tj. zamierzonych przez strony) elementów;
- dokument ten musi być zaopatrzony w podpis dłużnika wekslowego, złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania;
- strony nie muszą obejmować świadomością oraz wolą niekompletności weksla; powinna jednak w takim przypadku istnieć możliwość przyjęcia skutecznego domniemania udzielenia upoważnienia do wypełnienia weksla.
