WEKSEL

NA CZYM POLEGA WYPEŁNIENIE WEKSLA IN BLANCO?

Pierwszy wekslobiorca oraz co do zasady każdy następny prawny posiadacz weksla in blanco mają prawo do jego uzupełnienia. Prawo wekslowe nie reguluje kolejności, w jakiej powinny być umieszczane na wekslu poszczególne jego elementy, ani czasu, w którym ma być to dokonane. Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem, weksel in blanco powinien być uzupełniony najpóźniej w chwili jego realizacji. Uzupełnienie powinno więc nastąpić najpóźniej w chwili złożenia protestu, przedstawienia do zapłaty lub dochodzenia roszczeń z weksla na drodze sądowej. Pozostając przy sądowej realizacji roszczeń wekslowych, zastanowienia wymaga, czy wypełnienie powinno mieć miejsce przed wytoczeniem powództwa, czy też może nastąpić w toku postępowania sądowego.

Przyjmuje się, że weksel in blanco, który w dacie wytoczenia powództwa nie zawierał wszystkich obligatoryjnych elementów, jest nieważny i jego późniejsze wypełnienie w toku procesu jest niedopuszczalne. Nie ma wątpliwości, że nieuzupełniony weksel in blanco w chwili orzekania nie może stanowić samoistnej podstawy wydania nakazu zapłaty. Braki weksla niezupełnego nie prowadzą jednak do automatycznego odrzucenia pozwu. Nieuzupełniony weksel in blanco może stanowić dowód istnienia długu po stronie podpisanego na dokumencie. Kwestia jest jednak wątpliwa, gdy w wekslu nie określono sumy wekslowej.

Wypełnienie weksla in blanco dotyczy zasadniczo tylko tych elementów, których brakuje na wydanym dokumencie. Wypełniający nie ma prawa do zmiany składników istniejących na wekslu w chwili wydania, chyba że zmiana taka wynika z porozumienia stron. W przeciwnym wypadku zastosowanie znajdzie art. 69 Prawa wekslowego. Prawo do wypełnienia weksla in blanco z pewnością dotyczy składników obligatoryjnych, tj. obowiązkowych. Dodanie natomiast do treści weksla elementów fakultatywnych (np. klauzuli domicylu czy klauzuli oprocentowania) musi wyraźnie wynikać z porozumienia wekslowego. Zamieszczenie na wekslu klauzul nieobligatoryjnych bez (nawet dorozumianej) zgody dłużnika powoduje, że odpowiada on w granicach wyznaczonych treścią porozumienia.

Podmioty uprawnione do wypełnienia weksla in blanco

Uprawnionym do wypełnienia weksla in blanco staje się każdy posiadacz dokumentu wekslowego z chwilą nabycia go w dobrej wierze w drodze prawa wekslowego lub prawa cywilnego. Na tle tego zagadnienia pojawia się pytanie, co dzieje się w sytuacji, gdy deklaracja wekslowa indywidualizuje (np. oznacza imiennie) uprawnionego do wypełnienia weksla, a dokument uzupełnia nie sam uprawniony, lecz jego następca prawny.

Doktryna w tym zakresie nie jest jednomyślna. Jedni wskazują, że jeśli weksel zostanie wypełniony przez inną osobę aniżeli oznaczona w porozumieniu, to mimo że inne warunki porozumienia są zachowane, dłużnik będzie mógł podnieść zarzut wypełnienia niezgodnie z porozumieniem i odmówić zapłaty.

Z drugiej strony można spotkać się również z poglądem, że samo ustalenie, kto faktycznie wypełnił weksel, nie ma znaczenia dla oceny zgodności wypełnienia z porozumieniem. Wskazuje się, że zindywidualizowanie w deklaracji wekslowej podmiotu uprawnionego do wypełnienia weksla nie wyłącza możliwości uzupełnienia weksla przez jego następców prawnych. Zasadą bowiem jest przenoszalność praw podmiotowych. Jeżeli natomiast strony porozumienia zastrzegły, że uprawnionym do wypełnienia będzie wyłącznie remitent, a weksel został uzupełniony przez jego prawnego następcę, to należy raczej uznać, że ekscepcja będzie skuteczna tylko wtedy, gdy wypełnienie weksla przez inną osobę wpłynęło na niezgodność sposobu uzupełnienia z porozumieniem i do zwiększenia obciążenia dłużnika.

Sławomir Góźdź

Adwokat (od 2009 roku), doradca podatkowy (od 2010 roku) oraz agent celny (od 2016 roku). Ukończył Aplikację Prokuratorską w Warszawie. Świadczeniem pomocy prawnej, w tym doradztwem podatkowym, zajmuje się od 2005 roku. Przez 4 lata kierował działem prawnym firmy audytorskiej. Następnie rozpoczął własną praktykę adwokacką. Specjalizuje się w prawie podatkowym oraz wekslowym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Back to top button
Używamy plików cookie, aby analizować nasz ruch. Klikając „Akceptuję”, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookie.
Akceptuję
Nie akceptuję