Tryby udzielania zamówień publicznych zostały w polskiej ustawie p.z.p. wymienione w art. 10. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że w żaden inny sposób nie można udzielić zamówienia publicznego. Podstawowymi trybami są (a)-przetarg nieograniczony i (b)-przetarg ograniczony. Ponadto po spełnieniu określonych w ustawie warunków, zamówienia można udzielić w trybie: (c)-negocjacji z ogłoszeniem, (d)-negocjacji bez ogłoszenia, (e)-zapytania o cenę, (f)-dialogu konkurencyjnego, (g)-zamówienia z wolnej ręki oraz (h)-licytacji elektronicznej.
Ad (a) i (b) – tryby przetargowe zostaną omówione w osobnym artykule.
Ad (c) – Negocjacje z ogłoszeniem, to tryb składający się z następujących etapów: zamawiający zamieszcza ogłoszenie, na które wykonawcy składają oferty wstępne nie zawierające ceny. Później zamawiający prowadzi z nimi negocjacje, a następnie wykonawcy składają oferty ostateczne. Tryb ten może być stosowany jako jeden z trybów podstawowych przy zamówieniach poniżej progów unijnych oraz w zamówieniach sektorowych. Ponadto, jest on w szczególności stosowany w sytuacjach, gdy zamawiający nie jest w stanie dokładnie opisać przedmiotu zamówienia oraz sporządzić dokumentacji, w tym specyfikację istotnych warunków zamówienia (s.i.w.z.). Poniżej progów unijnych, istnieje obowiązek dopuszczenia do negocjacji co najmniej trzech wykonawców, natomiast powyżej tych progów, co najmniej pięciu.
Ad (d) – Negocjacje bez ogłoszenia są trybem, w którym zamawiający negocjuje warunki umowy z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Tryb ten można stosować tylko w sytuacjach enumeratywnie wyliczonych w art. 62 p.z.p.1 Przy zamówieniach powyżej progów unijnych, zamawiający powiadamia Prezesa UZP o zastosowaniu tego trybu, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Ad (e) – Zapytanie o cenę jest trybem, w którym zmawiający kieruje się z pytaniem o cenę do co najmniej pięciu wybranych przez siebie wykonawców, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Tryb ten można zastosować tylko do dostaw i usług powszechnie dostępnych, o ustalonych standardach jakościowych2, których wartość nie przekracza progów unijnych. Jak twierdzi Z. Leszczyński3, trybu tego nie można zastosować do zamówień na roboty budowlane oraz nie ma w nim możliwości zmiany oferty, a wygrywa wykonawca, który złożył ofertę najniższą.
Ad (f) – Dialog konkurencyjny to tryb, w którym zamawiający najpierw zamieszcza publiczne ogłoszenie o zamówieniu, następnie z wybranymi przez siebie wykonawcami prowadzi dialog, by później zaprosić ich do składania ofert. Tryb ten stosuje się tylko wtedy, gdy nie można opisać przedmiotu zamówienia ze względu na jego skomplikowany charakter lub obiektywnie określić uwarunkowań finansowych wykonania zamówienia, a cena nie jest jedynym kryterium wyboru oferty. Jak twierdzi L. Bogacz4, jest on zbliżony do negocjacji z ogłoszeniem, jednak w przypadku dialogu istnieją znacznie większe możliwości ustalenia s.i.w.z., niż w przypadku negocjacji.
Ad (g) – tryb z wolnej ręki zostanie omówione w osobnym artykule.
Ad (h) – Licytacja elektroniczna, jest trybem specyficznym dla prawa polskiego jako, że nie występuje ona w dyrektywach. Dlatego też, może być stosowana tylko przy zamówieniach poniżej progów unijnych. Polega ona na tym, że wykonawcy za pomocą formularzy umieszczonych na stronie zamawiającego, składają w trybie on-line kolejne, korzystniejsze oferty, które podlegają automatycznej klasyfikacji. Tryb ten wszczyna się przez ogłoszenie o zamówieniu, w którym wyznacza się termin na składanie wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej. Może ona odbywać się w formie jednoetapowej lub wieloetapowej, tzn. że do następnego etapu przechodzą tylko wykonawcy, którzy złożyli oferty najkorzystniejsze. Od tradycyjnej licytacji znanej z k.c. i k.p.c. odróżnia ją fakt, że wygrywa wykonawca oferujący najniższą cenę (tzw. licytacja odwrotna)5.
